Samen sterker: de rol van multi-family therapy in de psychosezorg

KARUS staat voor passende zorg op weg naar herstel voor personen met psychische problemen en hun omgeving. Het betrekken van de omgeving in het traject van een zorgvrager binnen KARUS is dus een belangrijke pijler. Multi-family therapy* (MFT) is hierin een waardevolle methode waar verschillende zorgprogramma’s binnen KARUS gebruik van maken. Zo ook op afdeling Dageraad (zorgprogramma psychose), waar zorgvragers en hun omgeving samen werken aan herstel en wederzijds begrip.


In dit artikel werpen we een blik op de werking van MFT binnen afdeling Dageraad. De inhoud is gebaseerd op een gesprek met Sophie Ehrentraut, therapeut op de afdeling, en Kathy, een mama die samen met haar gezin deelnam aan MFT. Hun ervaringen tonen hoe deze unieke therapievorm niet alleen zorgvragers, maar ook hun families sterker maakt en nieuwe perspectieven biedt.

In de vaak complexe en isolerende wereld van psychose is de weg naar herstel zelden rechtlijnig. Voor zorgvragers én hun families kan deze reis niet alleen verwarrend, maar ook eenzaam zijn. Terwijl individuele therapieën zich richten op persoonlijke ervaringen en gezinstherapie de intieme kring aanspreekt, biedt multi-family therapy een benadering die verder reikt: het brengt families en zorgvragers samen in een ondersteunende gemeenschap.
Door meerdere families tegelijkertijd te betrekken, doorbreekt MFT muren van isolatie en creëert het een omgeving waar gedeelde ervaringen en wederzijds begrip centraal staan.

familietherapie.png

Een mini-maatschappij in de therapiekamer


MFT brengt zes tot acht zorgvragers samen met hun families,” legt Sophie, therapeut  op de psychosezorgafdeling ‘Dageraad’, uit. “Onder begeleiding van twee therapeuten bespreken we hoe om te gaan met een psychotische kwetsbaarheid. Het is een groep waar verhalen worden gedeeld, ervaringen worden uitgewisseld en gezamenlijk naar oplossingen wordt gezocht.”


Deze therapievorm fungeert als een soort mini-maatschappij. De traditionele dynamiek van therapeut en zorgvrager wordt vervangen door een gemeenschap van gelijken. De families leren niet alleen van de therapeuten, maar vooral van elkaar. Dit normaliseert ervaringen: deelnemers realiseren zich dat ze niet alleen staan. Dit helpt stigma en gevoelens van isolatie, die vaak samengaan met psychose, te verminderen.


Gedeelde ervaringen: de kracht van lotgenotencontact


Voor Kathy, een mama die met haar zoon aan MFT deelnam, was deze aanpak een waardevolle ontdekking. "Het voelde als een warm bad," zegt ze. “De openheid, de steun, en het delen van onze verhalen was ontzettend waardevol. Iedereen ervaart psychose anders, maar we leerden zoveel van elkaars perspectieven.”
Het delen van emoties zoals verdriet, frustratie en boosheid wordt in de groep aangemoedigd en ondersteund. Dit zorgt niet alleen voor emotionele ontlading, maar versterkt ook het begrip binnen families. Sophie merkt bovendien op dat MFT vaak leidt tot directere communicatie: “In de groep leren deelnemers dat het oké is om problemen open te bespreken. Dit zorgt ervoor dat ze ook thuis sneller spanningen bespreken in plaats van ze te laten escaleren.”

Van inzicht naar actie


MFT biedt meer dan alleen emotionele steun. De sessies geven families concrete handvatten en diepgaande inzichten in hoe om te gaan met psychose. Voor Kathy betekende dit een ommekeer. "Ik leerde anders kijken naar de situatie van mijn zoon," vertelt ze. “Door de verhalen en de begeleiding van Sophie en Joris kon ik stap voor stap accepteren en loslaten. Dat gaf me hoop voor de toekomst.”
Deze combinatie van praktische tools en persoonlijke groei maakt MFT uniek. Het helpt zorgvragers én hun families niet alleen om te gaan met de dagelijkse uitdagingen, maar ook om vertrouwen en perspectief terug te winnen.

20220719_tekening_psycho_educatie_psychose.jpg

Een blik op de toekomst


Hoewel de kracht van MFT duidelijk is, staat de ontwikkeling van deze therapievorm niet stil. Sophie en haar collega’s blijven zoeken naar verbeteringen, met een voortdurende focus op het versterken van deze evidence based practice. Zo wordt geëxperimenteerd met open instroomgroepen, waarbij deelnemers flexibeler kunnen aansluiten. Dit vraagt echter om extra aandacht voor een gevoel van veiligheid binnen de groep. “We vertrouwen erop dat de groep nieuwe deelnemers goed opvangt,” vertelt Sophie.


Daarnaast wordt nagedacht over hoe specifieke groepen, zoals adolescenten, met een meer gerichte aanpak kunnen worden ondersteund binnen het MFT-programma. “Bij jongeren spelen andere dynamieken,” zegt Sophie. “De transitiefase waarin zij zitten kan unieke uitdagingen, maar ook kansen bieden.”
Daarnaast wil het team collega’s zonder therapeutische achtergrond betrekken als observatoren, om de therapie verder te verrijken met een multidisciplinaire aanpak.

 

Samen leren, samen groeien


Multi-family therapy bewijst dat herstel in de psychosezorg niet alleen een individuele reis hoeft te zijn. Door families en zorgvragers samen te brengen in een veilige, ondersteunende omgeving, biedt MFT een platform voor gedeelde ervaringen, wederzijds begrip en persoonlijke groei.
Terwijl de therapie verder wordt ontwikkeld en uitgebreid, blijft de kernboodschap glashelder: samen leren, samen groeien: dat is de essentie van multi-family therapy.

 

* Multi-family therapy werd in de jaren '60 ontwikkeld en later verder uitgewerkt door experts zoals bijvoorbeeld Dr. William McFarlane, wiens werk een van de eerste en meest duidelijke toepassingen voor psychose bood (Multifamily Groups in the Treatment of Severe Psychiatric Disorders, 2002). Professor Gilbert Lemmens van het UZ Gent doet vandaag veel onderzoek naar MFT. Voor de opstart van onze eigen werking stemden we met hem af. Deze bewezen aanpak wordt wereldwijd toegepast, waaronder op onze afdeling Dageraad.